Co mówi prawo?
Informacje zawarte w Ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
- Art 1. Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.
- Art 4. Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności: organy władzy publicznej, organy samorządów gospodarczych, podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym (...)
- Art 8.1 Tworzy się urzędowy publikator teleinformatyczny – Biuletyn Informacji Publicznej – w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej, w postaci ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej, zwany dalej „Biuletynem Informacji Publicznej”.
Informację publiczną udostępnia ta jednostka (jednostka samorządowa, szkoła lub podobna jednostka), która wykonuje zadania publiczne. Bardzo trudno zdefiniować zadanie publiczne. Jest to zbiór szeregu zadań realizowanych przez jednostki, które w statucie swojej działalności realizują sprawy z zakresu:
- Gospodarki nieruchomościami, gospodarki mieszkaniowej, szeroko pojętego ładu przestrzennego, ochrony środowiska
- Gospodarki wodnej
- Dróg publicznych, mostów, placów zabaw, ruchu drogowego
- Transportu (lokalnego, zbiorowego itp.)
- Ochrony zdrowia, opieki, pomocy społecznej
- Edukacji
- Kultury, turystyki, promocji gmin, powiatów, województw itp.
- Porządku publicznego
- i wiele innych podobnych spraw.
Jak można zauważyć jednostek, które powinny prowadzić własny BIP jest bardzo dużo. Naszym zdaniem można zaliczyć do nich przede wszystkim:
- Urzędy Gmin,
- Starostwa Powiatowe,
- Samorządy Wojewódzkie,
- Urzędy Marszałkowskie,
- Szkoły i Przedszkola,
- Uczelnie Wyższe,
- placówki oświatowe,
- Domy Pomocy Społecznej i Ośrodki Pomocy Społecznej,
- Ośrodki Kultury,
- Komendy Policji i Straży Pożarnej,
- Szpitale i jednostki odpowiedzialne za ochronę zdrowia finansowane ze środków publicznych,
- organy władzy publicznej,
- jednostki budżetowe,
- organizacje i stowarzyszenia, związki zawodowe, partie polityczne (jeżeli ich działalność wymaga prowadzenia BIP, związana jest z finansami publicznymi itp.)
Jednostki podległe bez BIP? To nie przejdzie.
Częstą praktyką jest umieszczenie informacji na temat jednostek podległych w Biuletynach Informacji Publicznej prowadzonych przez jednostki nadrzędne. Na przykład jednostka powiatowa umieszcza w swoim BIP-ie informacje o podległym DPS-ie. Naszym zdaniem taka praktyka jest niewystarczająca i przeczy zasadzie, że dany podmiot sam w pełni udostępnia informacje publiczne i odpowiada za swoje treści.
Kontrola może tutaj zgłosić zastrzeżenie, że wprawdzie informacje o jednostce podległej znajdują się w BIP-ie, ale jest to BIP jednostki nadrzędnej i jednostka podległa sama nie udostępnia tych informacji (udostępnia je ten podmiot, który jest właścicielem BIP-u).
Sytuacje, w których jednostka podległa nie chce lub nie prowadzi własnego BIP-u rodzą wiele problemów. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:
- Problem przy kontroli BIP-u. Kontrola może uznać, że dana jednostka podległa innej sama nie prowadzi BIP-u, zatem jednostka podległa faktycznie nie udostępnia informacji, a robi to ktoś inny.
- Redakcja jednostki nadrzędnej nie jest idealnym zespołem do publikowania informacji na temat jednostki podległej, ponieważ może nie posiadać wystarczających uprawnień lub nie otrzyma potrzebnych danych do publikacji na stronach BIP.
- Trudno powiedzieć, kto odpowiada za ewentualne błędny w treściach jeżeli BIP jednostki podległej prowadzi jednostka nadrzędna.
- Jednostka nadrzędna godząc się na prowadzenie BIP jednostki podległej lub umieszczenie na swoim BIP-ie treści związanych z jednostką podległa dodaje sobie więcej pracy i bierze na siebie odpowiedzialność za ew. błędny pojawiające się w treści.
Powyższe mówi nam jasno, że każdy podmiot podległy innemu powinien mieć swój, osobny BIP. Każdy odpowiada wtedy za siebie w przypadku ewentualnej kontroli. Kontrole BIP się zdarzają. Sami mieliśmy ich kilka. Kontrole są prowadzone w całej Polsce.
Kto odpowiada za prowadzenie BIP w danej jednostce?
Mówiąc bardzo ogólnie: kierownik tej jednostki. Jego zdaniem jest uruchomienie strony BIP, wyznaczenie osób, które mają prowadzić i redagować Biuletyn. Kierownik (lub wyznaczona przez niego osoba) powinien też kontrolować, czy na stronie BIP zostały wszystkie określone przepisami prawa informacje (np. dane o majątku jednostki).
Gdzie znajdę przepisy prawne związane z prowadzeniem BIP?
Poniższe dokumenty zawierają kompletnie informacje na temat zasad prowadzenia własnego Biuletynu Informacji Publicznej
- Ustawa o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r. (Dz.U. 2016 poz. 1764)
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej (Dz.U. 2007 nr 10 poz. 68), zastępujące rozporządzenie z dnia 17 maja 2002 r.
- Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych z dnia 12 kwietnia 2012 r. (Dz.U. 2012 poz. 526).
